Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010

ΡΩΣΙΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ: Σχέσεις συνεργασίας και ανταγωνισμού




Την ίδια ώρα, όπως σημειώνουν τα ρωσικά ΜΜΕ, από τις ρωσο-τουρκικές σχέσεις δεν έλειψαν και τα προβλήματα. Ετσι, ανάμεσα στις συμφωνίες που αναμένονταν, αλλά τελικά δεν υπογράφτηκαν, ήταν αυτές που θα έδιναν πράσινο φως για την κατασκευή των υποθαλάσσιων αγωγών φυσικού αερίου του «South Stream», που στοχεύει στη μεταφορά ρωσικού αερίου στις αγορές της Ευρώπης, καθώς και «Blue Stream-2» που θα μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία, με την προοπτική, αν καλύψει τις τουρκικές ανάγκες (μαζί με τον υπάρχοντα αγωγό «Blue Stream-1»), να φτάσει μέχρι άλλες χώρες, νοτίως της Τουρκίας...


Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ρώσου Προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ στην Τουρκία, από τις 25 διακρατικές συμφωνίες υπογράφτηκαν οι 17, συνολικού ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το βασικό μέρος των οποίων είναι άμεσες ρωσικές επενδύσεις στην τουρκική οικονομία.

Από το σύνολο των συμφωνιών, οι πιο εντυπωσιακές είναι: Η συμφωνία για την κατασκευή του σταθμού πυρηνικής ενέργειας στο έδαφος της Τουρκίας (Ακουγιού). Η Ρωσία είναι έτοιμη να παραχωρήσει δάνειο ύψους έως 20 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή αυτού του σταθμού. Επίσης, έγινε γνωστό πως η Ρωσία θα επενδύσει ποσό ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην κατασκευή του πετρελαιαγωγού «Σαμψούντα - Τσεϊχάν». Ο πετρελαιαγωγός θα χρησιμοποιείται για τη μεταφορά πετρελαίου από Καζαχστάν, Τουρκμενιστάν και τη Ρωσία προς τη Δύση, χωρίς να «φορτώνεται» η κίνηση των στενών του Βοσπόρου. Ανάλογη χρησιμότητα για τις πετρελαϊκές εταιρείες θα είχε και ο αγωγός Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, που, μετά την ενσωμάτωση των ρωσικών εταιρειών στον αγωγό «Σαμψούντα - Τσεϊχάν», μοιάζει πλέον να «στοιχειώνει».

Βεβαίως, και άλλες συμφωνίες έχουν τη σημασία τους, όπως αυτή που προβλέπει την κατάργηση της βίζας. Σύμφωνα με τη συμφωνία αυτή, οι Ρώσοι τουρίστες μπορούν να βρίσκονται στην Τουρκία χωρίς βίζα έως 30 μέρες. Η συμφωνία αυτή έρχεται σε μια στιγμή που η Ρωσία παζαρεύει το ζήτημα της κατάργησης της βίζας με την ΕΕ, χωρίς, ωστόσο, να συναντά την ανάλογη προσοχή της.

Την ίδια ώρα, όπως σημειώνουν τα ρωσικά ΜΜΕ, από τις ρωσο-τουρκικές σχέσεις δεν έλειψαν και τα προβλήματα. Ετσι, ανάμεσα στις συμφωνίες που αναμένονταν, αλλά τελικά δεν υπογράφτηκαν, ήταν αυτές που θα έδιναν πράσινο φως για την κατασκευή των υποθαλάσσιων αγωγών φυσικού αερίου του «South Stream», που στοχεύει στη μεταφορά ρωσικού αερίου στις αγορές της Ευρώπης, καθώς και «Blue Stream-2» που θα μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία, με την προοπτική, αν καλύψει τις τουρκικές ανάγκες (μαζί με τον υπάρχοντα αγωγό «Blue Stream-1»), να φτάσει μέχρι άλλες χώρες, νοτίως της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, οι δύο πλευρές μέχρι τώρα δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε βασικά ζητήματα. «Οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας είναι πολύ ασταθείς και σκοντάφτουν από τα εμπόδια σε κάθε στροφή», σημείωσε ο επικεφαλής του ρωσικού Ιδρύματος Εθνικής Ενεργειακής Ασφάλειας, Κωνσταντίν Σίμονοφ.

Να σημειωθεί πως τον Αύγουστο του 2009 οι πρωθυπουργοί της Ρωσίας και της Τουρκίας συμφώνησαν για τη διενέργεια ερευνών στα τούρκικα χωρικά ύδατα, από όπου σχεδιάζεται να περάσει ο «South Stream». Ωστόσο, φαίνεται πως η Τουρκία ζητά περισσότερα ανταλλάγματα από τη Ρωσία, ώστε να επιτρέψει την κατασκευή αυτού του αγωγού, που θα αποτελέσει τον άμεσο ανταγωνιστή του αγωγού «Nabucco», που σχεδιάζεται να μεταφέρει κεντρο-ασιατικό (και ίσως προοπτικά και ιρανικό) φυσικό αέριο στην Ευρώπη και τον οποίο πατρονάρουν ΕΕ - ΗΠΑ. Βεβαίως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία και τη σαφή καλυτέρευση των ρωσο-ουκρανικών σχέσεων, η Ρωσία επανεξετάζει το συνολικό σχεδιασμό της γύρω από τους αγωγούς φυσικού αερίου, που χρησιμοποιεί ή θα κατασκευάσει.

«Αγκάθι» η συμφωνία Τουρκίας, Ιράν, Βραζιλίας
Στις ρωσο-τουρκικές σχέσεις, λίγο πριν την επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου, υπήρξε ένα σημαντικό γεγονός, που χαρακτηρίστηκε από τα ΜΜΕ ως «ερεθιστικό». Οπως είναι γνωστό, το Ιράν συμφώνησε να παραδώσει στην Τουρκία 1.200 κιλά του ελαφρώς εμπλουτισμένου ιρανικού ουρανίου, αντικαθιστώντας το με υψηλά εμπλουτισμένο πυρηνικό καύσιμο, η επεξεργασία του οποίου θα γίνει στην Τουρκία, που θα είναι το σημείο που θα γίνει η ανταλλαγή ουρανίου μεταξύ του Ιράν και της Δύσης. Ετσι, η Ρωσία και η Γαλλία, που σκόπευαν να παίξουν ακριβώς αυτόν το ρόλο, δηλαδή να αναλάβουν την ανταλλαγή και τον εμπλουτισμό του ιρανικού ουρανίου, θα παραμείνουν εκτός σχεδίου.

Αναλυτές και εμπειρογνώμονες εξηγούν την πολύπλευρη διπλωματία της Τουρκίας με την επιδίωξη της Αγκυρας να εκμεταλλευτεί την εξαιρετική γεωγραφική θέση της ως διαμετακομιστικού κέντρου προς την Ευρώπη για να πετύχει σημαντικές οικονομικές υποχωρήσεις από τη Μόσχα. Ο αναλυτής της επενδυτικής εταιρείας «Μετροπόλ», Ντμίτρι Μάσλοφ, υποστήριξε πως η Τουρκία πιέζει τη Ρωσία με σκοπό να κατεβάσει την τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου κατά 10%, καθώς και να καταργήσει τα συμβόλαια της εταιρείας «Gazprom», που προϋποθέτουν πως ο αγοραστής εισάγει τον όγκο του φυσικού αερίου που έχει συμφωνηθεί, άσχετα από το εάν του χρειάζεται τελικά η συγκεκριμένη ποσότητα, ενώ, σε περίπτωση άρνησης της εισαγωγής, πληρώνει πρόστιμο. Να σημειωθεί πως σήμερα η Τουρκία αγοράζει το 62% του φυσικού αερίου που καταναλώνει από τη ρωσική «Gazprom» και είναι ο δεύτερος εισαγωγέας του ρωσικού γαλάζιου καύσιμου, αμέσως μετά τη Γερμανία. Πρόσφατα, η Ρωσία έκανε ανάλογες υποχωρήσεις στην Ουκρανία και, σύμφωνα με τα λόγια του Μάσλοφ, η Τουρκία μπορεί να κερδίσει έως 7 δισεκατομμύρια δολάρια, εάν ο όρος «πάρε και πλήρωσε» καταργηθεί.

Πάντως, σε σχέση με τις συμφωνίες που υπογράφηκαν, αυτές ισχυροποιούν ακόμη περισσότερο το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Ταυτόχρονα, κανείς δεν πρέπει να ξεχνά πως ανάμεσα στις αστικές τάξεις των δύο αυτών χωρών εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές αντιθέσεις. Τέτοιες πλευρές διαφάνηκαν και στο παρελθόν, όπως με τις ρωσικές αντιδράσεις στην προσπάθεια διείσδυσης της Τουρκίας στην Κεντρική Ασία και στον Καύκασο, με αποκορύφωμα το ρόλο της Τουρκίας στην προσπάθεια απόσχισης της ρωσικής αυτόνομης περιοχής της Τσετσενίας, από τη σύνθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πρόκειται για αντιθέσεις και ανταγωνισμούς στρατηγικής σημασίας, όπως και αυτή που εκδηλώθηκε πρόσφατα στην περίπτωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.

Είναι φανερό πως στις σχέσεις των αστικών τάξεων, αυτών των δύο μεγάλων χωρών, που γειτονεύουν, συνυπάρχει τόσο η τάση της συνεργασίας, όσο και αυτή του ανταγωνισμού. Πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα «δεθεί» το συνολικό «παζλ» των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή, στο οποίο εμπλέκονται επίσης ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ, αλλά και ανερχόμενες, όπως η Κίνα. Είναι, λοιπόν, νωρίς να προβλεφτεί το πόσο «στρατηγική» θα είναι η σχέση που διαμορφώνει η Μόσχα με την Αγκυρα, όπως, επίσης, το αν θα τηρηθούν και θα εφαρμοστούν στο σύνολό τους οι ρώσο-τουρκικές συμφωνίες που πρόσφατα υπογράφτηκαν. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Ο Blue Stream-2 δεν θα επεκταθεί στο Ισραήλ
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την συνάντηση του με τον Ρώσο ομόλογο του Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι δεν υφίσταται σχέδιο για εξαγωγή φυσικού αερίου προς το Ισραήλ μέσω αγωγού από την Τουρκία.«Δεν υπάρχει τέτοιο θέμα στην ημερησία διάταξη μας ήταν η απάντηση του στην κοινή συνέντευξη τύπου» δήλωσε ο Τούρκος Πρωθυπουργός στην κοινή συνέντευξη τύπου.

Το Ισραήλ μπορεί να προμηθευτεί τις ποσότητες φυσικού αερίου που χρειάζεται (από το πεδίο φυσικού αερίου που έχει ονομαστεί Λεβιάθαν, δυναμικότητας 16 τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων όπως ανακοίνωσε η αμερικανική εταιρεία Noble Energy τονίζοντας ότι το Ισραήλ μπορεί να ξεκινήσει την εκμετάλλευση του 2012 και επισημαίνοντας ότι η δυναμικότητα του πεδίου αυτού αναμένεται να καλύψει τόσο τις εγχώριες ανάγκες του Ισραήλ και παράλληλα να υπάρξει η δυνατότητα εξαγωγής προς την Ευρώπη) ανοικτά των ακτών του Λιβάνου και της Συρίας αντί από τον αγωγό Blue Stream-2 δήλωσε ο Ρώσος Πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν .

Η επέκταση του αγωγού του φυσικού αερίου Blue Stream-2 προς το Ισραήλ δεν είναι εφικτή εξαιτίας οικονομικών λόγων καθώς και του γεγονότος οτι το Ισραήλ αερίου δεν χρειάζεται το φυσικό αέριο καθώς πρόσφατα ανακάλυψε σημαντικά αποθέματα. Αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι η αλλαγή αυτή στον σχεδιαζόμενο αγωγό είναι αποτέλεσμα της της επιδείνωσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών(Τουρκίας-Ισραήλ).

Στο Ισραήλ, ο Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Yigal Palmor δήλωσε ότι ποτέ δεν υπήρξε μια συγκεκριμένη συμφωνία για το σχέδιο αυτό. Μια άλλη ισραηλινή επίσημη πηγή, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, ανέφερε ότι οι συνομιλίες είχαν παγώσει μήνες πριν από την ανακάλυψη του μεγάλου πεδίου φυσικού αερίου στις ακτές του Ισραήλ.

Τμήμα ειδήσεων elliniki-stratigiki

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Θα παρακαλούσαμε να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας. Σχόλια τα οποία περιέχουν ύβρεις, θα αποκλείονται .
Ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την κατανόησή σας.