Το παρασκήνιο και τα παζάρια για την αντιπυραυλική ασπίδα

The Guardian
Η προσπάθεια του προέδρου Ομπάμα να πείσει τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να στηρίξουν την εγκατάσταση πυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη, φέρνει στην επιφάνεια τις μακροχρόνιες εντάσεις που αφορούν στην ασφάλεια της περιοχής, και μάλιστα προς όφελος της Ρωσίας και της Τουρκίας, των δυο κρατών που φυλάνε την ανατολική πλευρά της ΕΕ.

Εν όψει της κρίσιμης συνάντησης του ΝΑΤΟ, που είναι προγραμματισμένη για τον επόμενο μήνα στη Λισσαβόνα, η Αμερική αυξάνει τη πίεση της προς τη Τουρκία. Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας δήλωσε πως δεν ζητάει από την Άγκυρα να παράσχει νέες αεροπορικές βάσεις για τους πυραύλους, αλλά «…ζητάμε από τη Τουρκία να στηρίξει το σχέδιο που θα προκύψει από τη συνάντηση της Λισσαβόνας». Η Τουρκία από τη πλευρά της ανησυχεί πως η εγκατάσταση των πυραύλων θα θεωρηθεί πως στοχοποιεί το Ιράν, που αυτό κάνει, και για αυτό το λόγο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Davutoglu ισχυρίζεται πως «δεν αντιλαμβανόμαστε κάποια απειλή από τους γείτονές μας, και δεν θεωρούμε πως απειλούν το ΝΑΤΟ…».

Η τουρκική νέο-ισλαμική κυβέρνηση παλεύει να ισορροπήσει τη Δύση με την Ανατολή. Όπως γράφει η εφημερίδα Hurriyet: «Μια ολοένα και πιο αυξανόμενη ιδεολογική απόσταση χωρίζει την Τουρκία από τις ΗΠΑ, και την Τουρκία από την Ευρώπη σε μικρότερο βαθμό… Μπορεί σύντομα να χρειαστεί η Άγκυρα να επιλέξει μεταξύ της συμμαχίας και του Ιράν».

Ο αναλυτής Sertac Aktan προτείνει η Άγκυρα να εκμεταλλευτεί τη κατάσταση προς όφελός της, προσφέροντας περιορισμένη συνεργασία με αντάλλαγμα την αμερικανική πίεση προς τη Γαλλία και τη Γερμανία προκειμένου να της επιτρέψουν την ένταξη της στην ΕΕ. «Γιατί να εγκαταστήσουμε πυραύλους για χάρη της Ευρώπης, στην οποία θέλουμε να ενταχθούμε αλλά δεν μπορούμε;». Το ίδιο φαίνεται να σκέφτεται και η Ουάσιγκτον, με αποτέλεσμα το ζήτημα να αποτελέσει προτεραιότητα στην επερχόμενη σύνοδο μεταξύ ΗΠΑ-ΕΕ, που θα ακολουθήσει χρονικά αυτήν του ΝΑΤΟ.

Η Ρωσία παρακολουθεί το ζήτημα από πολύ κοντά, μέσα στα πλαίσια της δεδηλωμένης θέλησής της για περαιτέρω συνεργασία με την ΕΕ σε αμυντικά θέματα. Ο Ρώσος πρόεδρος Medvedev συναντήθηκε επί διήμερο στο Deauville με τους Nicolas Sarkozy και Angela Merkel συζητώντας αυτό το ζήτημα. Η Ρωσία έχει εκφράσει ανησυχίες πως η πυραυλική ασπίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξουδετερώσει τα αμυντικά της συστήματα. Όμως μετά τις συζητήσεις με τους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, ανακοίνωσε πως η χώρα του θα συνεργαστεί, και μάλιστα σκοπεύει να παρευρεθεί στη σύνοδο του ΝΑΤΟ.



Τα σχέδια της Ρωσίας για μια νέα αμυντική αρχιτεκτονική στην Ευρώπη, που ενδεχομένως θα μείωνε την αμερικανική επιρροή, και θα υπονόμευε το ΝΑΤΟ, ανησυχούν τις ΗΠΑ. Η Γαλλία και η Γερμανία δείχνουν να φλερτάρουν με την ιδέα, συζητώντας για οικονομική και αμυντική συνεργασία μεταξύ ΕΕ-Ρωσίας. Η Βρετανία που δεν προσκλήθηκε στο Deauville, αλλά και η Αμερική, θεωρούν πως πρόκειται για μια αναβίωση του άξονα Γαλλίας-Γερμανίας-Ρωσίας που συστάθηκε το 2003 εναντίον της επέμβασης στο Ιράκ. Αν και οι Βρετανοί επιδιώκουν μια βελτίωση των σχέσεων τους με τη Μόσχα, εν τούτοις βάζουν τα συμφέροντα της ατλαντικής συμμαχίας πρώτα.

Η συνεργασία μεταξύ ΕΕ, Τουρκίας, και Ρωσίας είναι επιθυμητή και αναπόφευκτη. Οι σημερινές αμυντικές δομές της Ευρώπης είναι δυσλειτουργικές, με τη κάθε πρωτεύουσα να τραβά το δρόμο της. Από την άλλη, η Αμερική έπαψε να εστιάζει στην ευρωπαϊκή εσωτερική ασφάλεια, και έπαψε να αποτελεί μια «ευρωπαϊκή» δύναμη. Η Αμερική αφοσιώθηκε στο Ιράκ και ασχολείται πλέον με τη Κίνα και το Ιράν, παραγκωνίζοντας τις ευρωπαϊκές αμυντικές ανάγκες. Έτσι η ΕΕ αναζητεί νέους στρατηγικούς συμμάχους.

Όπως αναμένουν πολλοί αναλυτές, στο μέλλον η Ευρώπη μάλλον θα αντικαταστήσει την αμερικανική στρατιωτική ηγεσία με μια δική της, πιο ταιριαστή στις ανάγκες του 21ου αιώνα, και με έναν αυξημένο ρόλο της ΕΕ αντί του ΝΑΤΟ.


Τμήμα ειδήσεων elliniki-stratigiki