Τo άγνωστο παρασκήνιο της υποταγής της Ελλάδας στο ΔΝΤ

Λίγους μόλις μήνες μετά τη κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008, μια μικρή ομάδα Ευρωπαίων ηγετών οργάνωσε μια μυστική ομάδα δράσης, τόσο μυστική που την ονόμασαν «η ομάδα που δεν υπάρχει». Aποστολή της nα ετοιμάσει ένα πλάνο δράσης για την αποφυγή χρεοκοπίας κάποιου κράτους μέλους της ΟΝΕ.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές έρευνες, οι διαφορές μεταξύ των κρατών της ΟΝΕ ήταν τόσο μεγάλες, που η οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας παρά λίγο να οδηγήσει στη διάλυση της ευρωζώνης. Οι διαφορές αυτές έγκεινται στην διαφορετική οικονομική φιλοσοφία και πολιτική που εφαρμόζουν οι χώρες του Βορρά από αυτές που εφαρμόζουν οι χώρες του Νότου. Και το χειρότερο, οι δυο πιο σημαντικοί πολιτικοί ηγέτες της ευρωζώνης, έχουν εντελώς διαφορές οπτικές επί του ζητήματος. Ο Nicolas Sarkozy πίστευε πως η κρίση στην Ελλάδα θα κλυδώνιζε ολόκληρη την ΟΝΕ. Η Angela Merkel, φοβούμενη το εκλογικό της σώμα, δίσταζε στο να βοηθήσει τους Έλληνες. Στο τέλος συμφώνησαν, αλλά το κόστος της διάσωσης ανέβηκε σημαντικά.

Το πρόβλημα του δημόσιου χρέους πρωτοαπασχόλησε την ΟΝΕ από το 2008. Ήταν τότε που η Ουγγαρία, μέλος της ΕΕ και όχι της ευρωζώνης, βρέθηκε να μη μπορεί να πουλάει τα ομόλογά της στους ξένους επενδυτές. Η ΕΕ, με το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, δεσμεύθηκαν να βοηθήσουν. Σύντομα όμως έγινε αντιληπτό, πως η ευρωζώνη δεν διαθέτει μηχανισμούς για να βοηθήσει τα μέλη της, Η λύση του ΔΝΤ κάθε άλλο παρά ελκυστική ακούγεται για αναπτυγμένα κράτη.

Η μυστική ομάδα έκανε τις συναντήσεις της κρυφά και με απόλυτη εχεμύθεια. Οποιαδήποτε διαρροή θα δημιουργούσε κινδύνους κερδοσκοπίας στις χρηματαγορές. Οι υποψήφιοι για βοήθεια ήταν γνωστοί. Η ομάδα κρατών γνωστή ως PIGS από τα αρχικά των Portugal, Ireland, Greece και Spain. Οι εγγενείς διαφορές μεταξύ των υψηλόβαθμων στελεχών που συμμετείχαν στην ομάδα ήταν πολλές. Το πρόβλημα για το οποίο συστάθηκε η ομάδα έπαψε να είναι θεωρητικό τον περασμένο Οκτώβριο, οπότε και η νέα ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε το έλλειμμα του 2009, το οποίο ήταν τρεις φορές μεγαλύτερο από ότι είχε ανακοινωθεί προηγούμενα, με αποτέλεσμα οι τρομαγμένοι επενδυτές να αρχίσουν να ξεφορτώνονται τα ελληνικά ομόλογα. Η μυστική ομάδα ανέλαβε άμεση δράση, ανοίγοντας τα χαρτιά της σε όλα τα κράτη μέλη, εκτός της Ελλάδας.

Τον Φεβρουάριο, έγιναν προσπάθειες να υποβαθμιστεί το ζήτημα της ελληνικής οικονομικής κρίσης προκειμένου να μη γιγαντωθεί το πρόβλημα. Η κα Merkel ήταν δυσαρεστημένη. Ειδικά όταν έμαθε πως τα προβλήματα της Ελλάδας είναι πολύ πιο σοβαρά από ότι περίμεναν. Η χώρα ήταν μη ανταγωνιστική και ζούσε πέρα από τις δυνατότητες της. Χωρίς μια μεγάλη οικονομική διάσωση, η χώρα θα κατέρρεε. Η Γερμανίδα προειδοποίησε πως θα ασκήσει βέτο στην ευρωπαϊκή βοήθεια αν οι Έλληνες δεν έπαιρναν αυστηρά μέτρα μείωσης των δαπανών τους. Ο Sarkozy την διαβεβαίωσε πως ο Γ. Παπανδρέου το έκανε ήδη. Την πίεσε μάλιστα να δηλώσει τη στήριξη της στη διάσωση της Ελλάδας. Όλοι καταλάβαιναν πως η καγκελάριος προσπαθούσε να κερδίσει χρόνο ενόψει εκλογών. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως οι Γερμανοί ήταν έξω φρενών με τους σπάταλους Έλληνες.

Το επόμενο διάστημα η ΕΕ κρατούσε μια διφορούμενη στάση, ενώ η Merkel είχε αρχίσει επιτέλους να σκέφτεται τη λύση της οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα.

Η μυστική ομάδα είχε ήδη συμφωνήσει πως η διάσωση θα έπρεπε να γίνει από την ΕΕ και όχι από το ΔΝΤ. Η εμπλοκή του ΔΝΤ θα έδινε την εντύπωση αδυναμίας της ΕΕ. Η Merkel διαφώνησε. Οι σύμβουλοι της την διαβεβαίωναν πως οι Γερμανοί πολίτες θα δέχονταν να συμμετάσχουν, μόνο με τον όρο ότι το ΔΝΤ θα επέβαλλε τους σκληρούς του όρους στην Ελλάδα. Αυτή η σκληρότητα θα έδινε και ένα μάθημα σε όσα άλλα χρεοκοπημένα κράτη της ευρωζώνης αποφάσιζαν να ζητήσουν βοήθεια. Η διαφωνία αυτή μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών κορυφώθηκε την 25η Μαρτίου. Η Merkel συναντήθηκε με τον Sarkozy, και του είπε πως συμφωνεί με την διάσωση της Ελλάδας εφόσον η χώρα εξαντλήσει όλες τις επιλογές που έχει στις διεθνείς χρηματαγορές. Επίσης, τόνισε πως το ΔΝΤ θα πρέπει οπωσδήποτε να συμμετάσχει, και αυτό αντί της ΕΕ, να θέσει τους όρους ανασυγκρότησης της ελληνικής δημοσιονομικής πολιτικής. Ο Γάλλος πρόεδρος αντιστάθηκε, μη θέλοντας εμπλοκή του ΔΝΤ του οποίου ο μεγαλύτερος μέτοχος είναι η αμερικανική κυβέρνηση. Η Ευρώπη δεν πρέπει να αφήσει τους Αμερικάνους να αποφασίσουν το ποιος στην Ευρώπη θα δικαιούται πίστωσης, είπε. Η Merkel όμως ήταν αμετάπειστη, και επέμενε πως μόνο το ΔΝΤ διαθέτει την απαραίτητη εμπειρία. Τότε ο Sarkozy, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα της γερμανικής συμμετοχής, ενέδωσε, αν και με δισταγμό.

Την 11η Απριλίου, με τη κρίση των ελληνικών κρατικών ομολόγων να απλώνεται και στις ελληνικές τράπεζες, η ΕΕ επιτέλους προχώρησε στην εκταμίευση χρηματικού πακέτου βοήθειας. Και όπως ήθελε η Γερμανία, τα €30 δις. του πρώτου χρόνου θα δίνονταν με τη μορφή 15 ξεχωριστών διακρατικών δανείων, ενώ τα υπόλοιπα €15 δισ. θα δίνονταν από το ΔΝΤ. Όλοι ήλπιζαν πως το ποσό αυτό θα ήταν αρκετό ώστε να καθησυχάσει τις χρηματαγορές. Τελικά όμως, δεν ήταν.

The Wall Street Journal


Τμήμα ειδήσεων elliniki-stratigiki